Help!! Het schuurt!
Onlangs las ik een artikel over de principes van Ubuntu, een diepgewortelde Afrikaanse wijsheid, tegenwoordig ook bekend geworden in het Europese bedrijfsleven.
Ubuntu: ‘Mijn welzijn en lot kunnen niet gescheiden worden van die van jou’.
Ubuntu is een eeuwenoud aangeboren Afrikaans begrip, een manier van leven in onderlinge verbondenheid. Deze principes van saamhorigheid, nederigheid en onderlinge samenwerking vormen misschien wel de meest relevante sociale en ecologische hoeksteen ter wereld’ (Bron: maatschapwij.nu). Ubuntu wordt tegenwoordig steeds meer als uitgangspunt genomen in modern leiderschap. Gelukkig maar, want ik denk dat als wij als mensen willen groeien en bloeien, dat dit alleen maar kan in verbinding met elkaar.
Het klinkt zo mooi: Samenwerken, verbinden, saamhorigheid. We weten hopelijk allemaal, hoe de energie van mensen kan stijgen naar grote hoogte als we samenwerken, verbinden in saamhorigheid. Het ís ook mooi. Velen van ons kennen ook de andere kant. Als het mis gaat, als het schuurt, als een conflict ontstaat of de verbinding een deuk oploopt. Vaak schrikken we hiervan en wenden we ons af. In het gezin waarin ik opgroeide was het moeilijk om lastige situaties tussen de gezinsleden, zoals ik dat noem, weer ‘rond’ te maken. Er werd overheen gestapt, ‘laat maar zitten’ of de tijd moest het ‘helen’.
Om me heen constateer ik vaak teleurstelling in elkaar. En verharding: ‘dan doe ik het wel alleen’. Onbegrip, zonder het echt aan te gaan. Dat is te spannend…dán liever niet. Intussen blijft er iets tussen jou en de ander in staan, je wordt behoedzaam, er zit angst in je systeem.
Ik denk dat samenwerken en verbinden samen hoort te gaan met leren wat je kan doen als het schuurt. Hoe ga je verder als er een conflict is ontstaan. #Hoe dan??!
Allereerst zullen we liefdevol moeten accepteren dat waar mensen samenleven en -werken, er ook spanningen ontstaan. Daar niet weg van te lopen of het uit de weg gaan, maar accepteren als iets dat onvermijdelijk is én waar ook altijd een les in zit, voor alle betrokkenen.
Kleine kinderen kunnen we hier al op een bewuste manier in begeleiden. Jonge kinderen gaan voortdurend over elkaars grenzen. Leef ze voor hoe je zo’n situatie weer rond kan maken. Niet door eenvoudig ‘sorry’ te zeggen, maar door gevoelens te benoemen en te erkennen. Door te onderzoeken wat eenieder nodig heeft om weer verder te kunnen. Pas als dat is uitgevoerd, is het echt rond.
Daarnaast denk ik dat we ook als volwassenen effectieve manieren kunnen leren om lastige situaties aan te gaan. We zijn er gewoon niet zo vaardig in; we hebben het niet geleerd.
Ik ben er inmiddels van overtuigd dat er één grote angel is, die we eruit moeten halen. En dat is de discussie, die ontstaat doordat mensen vanuit een impuls direct op elkaar reageren.
De stappen van de CONSENT-methode kunnen hierbij wonderen doen. We praten in rondes, iedereen mag uitpraten, we vallen elkaar niet in de rede. En doorgaan tot alles gezegd is. Eigenlijk is het zo simpel en toch zo helpend. Opeens voelen mensen zich gezien en gehoord; ontstaat er begrip voor elkaars perspectief. Simpelweg door echt te luisteren.
De laatste tijd komt er in toenemende mate de vraag op mij af of ik kan bemiddelen bij een conflict. Binnen teams, binnen een familie of bijvoorbeeld in een setting waar mensen samen zijn gaan wonen. Ik help hier graag bij als gespreksleider en zet dan onze Bemiddelingskring in.
Elke keer weer ben ik geraakt door wat er gebeurt als mensen niet meer in een impuls reageren op elkaar. Géén discussies, géén toenemende polarisatie, géén ruzie. In plaats daarvan ontstaat er steeds meer een sfeer van begrip, doordat we echt luisteren naar elkaars perspectieven. In de sfeer die de Bemiddelingskring creëert, wijzen we niet meer naar elkaar maar kijken we naar wat we zélf kunnen doen om het beter te maken. Dát horen van elkaar….dan gaat het weer stromen.
Na legio Bemiddelingskringen kan ik- inmiddels als expert- wel zeggen dat mensen altijd weer in verbinding verder kunnen met elkaar. Als de wil er is, lukt het altijd. Hoe mooi is het om in moeilijke processen de Bemiddelingskring als tool aan te kunnen reiken en dit als gespreksleider te mogen faciliteren.
Samenwerken, verbinden, saamhorigheid, dat is waar ieder mens naar verlangt. Nu mogen we leren hoe we samen verder kunnen, juist als het schuurt. Om nóg meer verbinding te ervaren.
