Artikelenreeks gelijkwaardig organiseren

Bij Democratische school De Ruimte in Soest (toen nog Iederwijs), zag ik in 2003 hoe gelijkwaardigheid in de praktijk vorm kreeg. De manier waarop iedere stem mee mocht doen en gehoord werd. Dat elk gezichtspunt serieus meegenomen werd, ongeacht leeftijd, geslacht, status of kennis van het onderwerp. Ik vond dat geweldig en startte die avond in ons gezin met meer gelijkwaardigheid en het nemen van besluiten met consent. En poeh! Wat was dat soms moeilijk. Traditioneel opgevoed met ouders die 'de baas' waren en al jaren zoekend hoe het anders zou kunnen. Dat dan vinden en er heel blij mee zijn betekent alleen niet dat alle oude patronen en gewoonten dan ook ineens weg zijn!
Maar wat was het ook genieten! De inbreng van de kinderen en die van ons als ouders gaven inzicht in elkaar, in wat we belangrijk vonden, onderwerpen kregen verrassende wendingen en we kwamen nog dichter bij elkaar te staan.

De ervaringen van binnen het gezin nam ik mee bij het samen met anderen oprichten van een school. Hier oefenden we volop met gelijkwaardigheid in de praktijk van een grotere organisatie. Zo leerden we bijvoorbeeld over domeinen, waarin je met elkaar kunt afspreken dat bepaalde personen zorg dragen en besluiten nemen over bepaalde onderwerpen, zonder dat daarmee de gelijkwaardigheid verloren gaat.

Na een aantal jaren realiseerde ik me dat ik de sociocratische uitgangspunten, gecombineerd met de praktijkervaring, graag wilde doorgeven aan anderen. Door heel veel oefening, bijschaven, onderzoeken, aangevuld met wat theoretische kennis, wist ik steeds beter hoe ik dat zou kunnen doen. Hieruit ontstond de CONSENT-methode.

Voortvarend ging ik aan de slag. Eerst alleen, maar al snel kwamen er mensen bij met wie ik intensief ging samenwerken. Mensen die in de organisatie hielpen en die trainingen gingen geven. De eindverantwoordelijkheid lag echter nog steeds bij mij. Dat veranderde toen ik samen met Rachel Kruk een VOF oprichtte en we samen ‘eigenaar’ van de CONSENT-methode werden.

De trainers die met ons mee werkten wilden graag mee ontwikkelen en beslissingen nemen. Die wens raakte aan de vraag: Hoe gelijkwaardig zijn wij eigenlijk zelf? Want de eindverantwoordelijkheid lag nog steeds bij de 'eigenaren' van de CONSENT-methode. We snuffelden wat aan wat een deelgenootschap was, maar dat was voor ons (in 2018) nog onvoldoende uitgewerkt en was ook nog niet in een voor ons goede juridische vorm te gieten.
Trainers gingen en er kwamen andere trainers bij. Van tijd tot tijd kwam de vraag opnieuw naar boven: Zouden we onszelf anders kunnen organiseren? Hoe zou ik er als oprichter op een gegeven moment uit kunnen stappen terwijl het bedrijf gezond en wel door kan gaan?
Ooit begon ik met de CONSENT-methode omdat ik iets door te geven heb. Het ging daarbij niet om mij, maar om wat ik te brengen had. Hoe zouden we de organisatie die daaruit voortgekomen is vorm kunnen geven, toekomstbestendig en passend bij de gelijkwaardigheid die we zo belangrijk vinden? Het antwoord vonden we in het CONSENT-Methode Collectief.
Meer daarover in deel 2 van deze reeks over Gelijkwaardig organiseren.